PL EN
PRACA ORYGINALNA
Opodatkowanie konsumpcji, pracy i kapitału w krajach Unii Europejskiej
 
 
Więcej
Ukryj
1
Politechnika Warszawska, Kolegium Nauk Ekonomicznych i Społecznych
 
 
Data nadesłania: 05-12-2018
 
 
Data akceptacji: 17-04-2019
 
 
Data publikacji: 24-06-2019
 
 
GNPJE 2019;298(2):41-63
 
SŁOWA KLUCZOWE
KODY KLASYFIKACJI JEL
STRESZCZENIE
Celem artykułu jest przedstawienie długookresowych trendów dotyczących opodatkowania konsumpcji, pracy i kapitału w krajach Unii Europejskiej, ze szczególnym zwróceniem uwagi na specyfikę polityki podatkowej w Polsce. W oparciu o dane statystyczne Komisji Europejskiej i OECD za lata 1995-2016 oraz przegląd literatury została podjęta próba weryfikacji następujących hipotez: 1. W obliczu kryzysu finansowego spadały dochody budżetowe z podatków, a główny ciężar łagodzenia deficytu budżetowego spoczywał na podatkach konsumpcyjnych. 2. Mimo licznych zmian dotyczących opodatkowania pracy w krajach Unii Europejskiej (podatku dochodowego od osób fizycznych i składek ubezpieczeniowych) ich udział w dochodach budżetowych kształtował się na zbliżonym poziomie. 3. Konkurencja podatkowa zapoczątkowana przez nowych członków UE oraz potrzeba stymulowania wychodzenia gospodarki z kryzysu sprawiła, że podmioty gospodarcze w relatywnie niższym stopniu uczestniczyły w zasilaniu dochodów budżetowych z podatków. 4. Polityka podatkowa w Polsce odbiega wyraźnie od prowadzonej w krajach Europy Zachodniej i wykazuje wiele cech typowych dla krajów o „południowej” mentalności podatkowej. Przeprowadzona analiza upoważnia do, przynajmniej częściowego, potwierdzenia przyjętych hipotez. Równocześnie wskazuje na to, że systemy podatkowe krajów Unii Europejskiej są mocno zróżnicowane. Skłania to do ostrożnego formułowania wniosków. Dotyczy to zwłaszcza podatników określanych jako samozatrudnieni, gdyż stanowią oni bardzo niejednoznaczną kategorię. Według statystyki Eurostatu ich dochody traktowane są jako dochody kapitałowe, a w Polsce znaczną ich część można raczej traktować jako dochody z pracy.
 
REFERENCJE (39)
1.
Alesina A., Perotti R. [1996], The Political Economy of Budget Deficit, National Bureau of Economic Research Working Paper, Cambridge, February.
 
2.
Andersson K., Norman E. [1987], Capital taxation and neutrality, Lund University, Lund.
 
3.
Atkinson A. B. [2017], Nierówności. Co da się zrobić?, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
 
4.
Baczewski G., Sarzalska M., Zielonka M. [2013], Analiza poziomu minimalnego wynagrodzenia w Polsce, Dialog, nr 1.
 
5.
Cichocki S., Tyrowicz J. [2011], Determinanty zatrudnienia nierejestrowanego w Polsce w okresie wysokiej i niskiej koniunktury gospodarczej, Gospodarka Narodowa, nr 3.
 
6.
Cieślak-Wróblewska A. [2018], Polska szybko nadrabia straty podatkowe, Rzeczpospolita, 8 maja.
 
7.
Dobrowolska B. [2008], Ekonomiczne konsekwencje opodatkowania konsumpcji indywidualnej w procesie integracji z Unią Europejską, praca doktorska, Uniwersytet Łódzki, Łódź.
 
8.
Dziura E. [2015], Obciążenia gospodarstw domowych podatkiem akcyzowym w Polsce. Uwarunkowania, konsekwencje, perspektywy, praca doktorska, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
 
9.
European Commission [2012], Taxation trends in the European Union, Focus on the crisis. The main impacts on EU tax system.
 
10.
European Commission [2017], Taxation trends in the European Union.
 
11.
European Commission [2018], Taxation trends in the European Union.
 
12.
European Commission [2012], Taxation trends in the European Union.
 
13.
Eurostat [2018] Data Explorer, Tax Wedge on Labour Costs, 11.05.2018.
 
14.
Fundowicz J., Łapiński K., Wyżnikiewicz B. [2018], Szara strefa 2018, IPiAG, Warszawa.
 
15.
Góra M., Radziwiłł A., Sowa A., Walewski M. [2006], The Wedge and Skills: Case of Poland in the International Perspective, CASE, Center of Social and Economic Research, no. 64, Warsaw.
 
16.
GUS [2010], Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2010.
 
17.
GUS [2018a], Struktura wynagrodzeń według zawodów w październiku 2016 r., Warszawa.
 
18.
GUS [2018b], Notatka informacyjna. Wybrane zagadnienia rynku pracy, 3.01.2018.
 
19.
Kabaj M. [2009], Praca nierejestrowana w Polsce w świetle dotychczasowych badań GUS, Polityka Społeczna, nr 10.
 
20.
Krajewska A. [2012], Podatki w Unii Europejskiej, PWE, Warszawa.
 
21.
Krajewska A. [2014], Fiscal Policy in The EU Countries Most Affected by The Crisis: Greece, Ireland, Portugal and Spain, Comparative Economic Research. Central and Eastern Europe, vol. 17, no. 3.
 
22.
Krajewska A., Roszkowska S. [2017], Klin podatkowy w krajach OECD, w: E. Kwiatkowski, Instytucje rynku pracy w krajach OECD, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
 
23.
Kuznets S. [1955], Economic growth and economic inequality, American Economic Review, no. 45.
 
24.
Mering T. [2009], Programy antykryzysowe w krajach Unii Europejskiej, w: M. Księżopolski, B. Rysz-Kowalczyk, C. Żołędowski (red.), Polityka społeczna w kryzysie, Instytut Polityki Społecznej UW, Warszawa.
 
25.
Mitra P., Stern N. [2002], International Tax Competition and Tax Reforms, referat wygłoszony na konferencji: Beyond Transition, zorganizowanej przez CASE, 12–13 kwietnia 2006 r. w Falentach k/Warszawy.
 
26.
Mróz B. [2002], Gospodarka nieoficjalna w systemie ekonomicznym, SGH, Warszawa.
 
27.
OECD [2013], Economic Outlook, vol. 94.
 
28.
OECD [2014], Taxing Wages 2014, OECD Library, 11.05.2018.
 
29.
OECD [2016], Taxing Wages 2015.
 
30.
Owsiak S. [2011], Wpływ kryzysu finansowego na wydatki publiczne, w: A. Alińska, B. Pietrzak (red.), Finanse publiczne a kryzys ekonomiczny, CeDeWu.pl, Warszawa.
 
31.
Owsiak S. (red.) [2016], Polityka podatkowa krajów Unii Europejskiej wobec kryzysu finansowego, PWE, Warszawa.
 
32.
Piketty T. [2015], Ekonomia nierówności, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
 
33.
Rzońca A. [2007], Czy Keynes się pomylił?, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
 
34.
Schneider F. [2017], Implausible Large Differences of the Size of the Underground Economies in Highly Developed European Countries? A Comparison of Different Estimation Methods, http://www.econ.jku.at/members... (11.05.2018).
 
35.
Piasecki B., Rogut A., Stawasz R., Johsons S., Smallbone D. [2001], Warunki prowadzenia działalności gospodarczej przez MSP w Polsce i krajach Unii Europejskiej, PAPR, Warszawa.
 
36.
Ranking największych barier w działalności firm [2011], BCC i Instytut GFK, Warszawa.
 
37.
Walczewski M. [2009], Zatrudnienie nierejestrowane od strony pracowników, Polityka Społeczna, nr 10.
 
38.
Wyrzykowski W. [2013], Podatkowe uwarunkowania rozwoju przedsiębiorczości w Polsce, Politechnika Gdańska, Gdańsk.
 
39.
Transition report. Finance in transition, [2006], EBRD, London.
 
eISSN:2300-5238
Journals System - logo
Scroll to top